Sztuka. Czasem piękna, czasem kontrowersyjna. Ale czy współczesna sztuka może wychowywać? To pytanie staje się coraz bardziej aktualne w świecie, gdzie zamiast kontemplacji – dominuje kliknięcie, a zamiast głębi – szybki efekt.
Sztuka kiedyś, a sztuka dziś
W starożytności sztuka była nośnikiem wartości. Miała kształcić, wzruszać, a nawet dyscyplinować. Greccy filozofowie podkreślali związek piękna z prawdą i dobrem. Rzeźby, dramaty, poezje – służyły duchowemu wzrostowi wspólnoty.
Współczesna sztuka często odrzuca te funkcje. Jak zauważa Bogdan Suchodolski, „dzisiejsza sztuka to zjawisko autonomiczne, nie odwołujące się do niczego poza sobą”. Dźwięk nie musi być melodyjny, obraz – realistyczny, a książka – psychologiczna. Tylko… co nam to daje?
Od emocji do wychowania
Oczywiście – sztuka zawsze miała wywoływać emocje. Ale te emocje dawniej służyły refleksji i budowaniu wspólnoty. Dziś często są celem samym w sobie. Czymś jak reklamowy clickbait. Emocje są szybkostrawne, ale puste.
Roman Brandstaetter pisał:
„Zwróć uwagę na to, co autor w nim ujawnia, jak i na to, co pragnie przed czytelnikiem ukryć”.
Tymczasem wielu współczesnych twórców nie ukrywa nic – bo nie ma co ukryć. Liczy się szybka ekspozycja i błysk – a nie głęboki przekaz.
Dlaczego sztuka przestała wychowywać?
Powodów jest kilka:
- Tabloizacja mediów – wszędzie sensacja, rzadziej sens.
- Zanikanie wspólnoty pokoleń – sztuka nie łączy już dziadków z wnukami.
- Społeczne zmęczenie głębią – szybki content lepiej się „klika”.
- Sukces komercji nad treścią – kiedyś artysta kształtował odbiorcę. Dziś raczej odwrotnie.
I niech ktoś powie, że Doda to nasza nowa Sappho. 😉
Czy jednak wszystko stracone?
Nie! Mimo dominacji powierzchowności, wciąż istnieją dzieła, które poruszają i uczą. Problem w tym, że o nich się nie mówi tak głośno, jak o skandalach i banałach. A przecież:
„Dzieł pięknych i wybitnych oraz odbiorców, którzy się nimi cieszą, jest bardzo wiele”.
Na szczęście są jeszcze twórcy, którzy nie zapomnieli, po co powstała sztuka. Tacy, którzy łączą głębię z formą, piękno z przekazem, a grafikę z marketingiem – jak, nie przymierzając… ja. 😄
Jako muzyk, fotograf, grafik i marketer staram się łączyć te wszystkie światy w jedno. Dlatego jeśli interesuje Cię prawdziwa, poruszająca i estetyczna twórczość – zajrzyj na mój kanał YouTube 👉 Piosenki z Tekstem – Melnarowicz
Albo wpadaj na www.introwetryk.com – znajdziesz tam więcej moich refleksji, projektów i zdjęć.
A jeśli chcesz po prostu pogadać lub zobaczyć kulisy mojej pracy, zapraszam na Facebooka 👉 kliknij tutaj
Podsumowanie – czy współczesna sztuka może wychowywać?
Tak, ale:
- Musi być świadoma odpowiedzialności twórcy.
- Nie może rezygnować z głębi i wartości.
- Powinna łączyć pokolenia, a nie dzielić.
- Musi wrócić do pytania: „Co chcę przekazać odbiorcy?”
Bez tego sztuka stanie się tylko „ładnym obrazkiem”. A przecież może być czymś więcej – zwierciadłem i nauczycielem duszy.
